Ιστορία Ε΄Η Αγία Σοφία, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής, 16-12-2015
Τετράδιο Εργασιών: Εργασία 2
Γράφω τη μικρή ιστορία του ναού του χωριού μου
Η εκκλησία του χωριού μου (Αθίκια Κορινθίας)
Η εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου αποτελεί τη μητρόπολη του χωριού. Χτίστηκε τρεις φορές. Πρώτα το 1837 και άγνωστο για ποιο λόγο-ίσως γκρεμίστηκε από κάποιο σεισμό- ξαναχτίζεται το 1860 για να ολοκληρωθεί η κατασκευή της στις 20 Αυγούστου 1876, όπως μαρτυρεί η εντοιχισμένη επιγραφή πάνω από την πόρτα. Ο ρυθμός της είναι βυζαντινός. Είναι τετρακιόνια με οκταγωνικό τρούλο που στηρίζεται στην τομή των δύο κεραιών του εξωτερικού σταυρού. Το τέμπλο της, υπερυψωμένο εικονοστάσι είναι από σκαλιστό ξύλο καρυδιάς. Η εκκλησία μας φημίζεται και για το μοναδικό «αρχιτεκτονικής ωραιότητας» καμπαναριό που έχει κηρυχθεί «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» και προστατεύεται. Το καμπαναριό χτίστηκε το 1923 από τον μικρασιάτη μάστορα Γ. Σίδερη. Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερσή του είναι σκαλιστό, αγκωνάρια από πωρόλιθο που συνδέονται μεταξύ τους με χυτό μολύβι. Έχει ύψος 24 μ. και αποτελείται από τρεις ορόφους. Στις τέσσερις πλευρές του θόλου υπάρχουν ισάριθμα ρολόγια. Β.Σ.Χ. & Α.Π.
Η εκκλησία του χωριού μου (Άγιος Ιωάννης)
Το χωριό μου ονομάζεται Άγιος Ιωάννης και έχει πάρει το όνομά του από τον ενοριακό του ναό που είναι αφιερωμένος στην Αποτομή της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Γιορτάζει στις 29 Αυγούστου. Την παραμονή γίνεται μεγάλη λιτανεία στους δρόμους του χωριού με την περιφορά της εικόνας Του παρουσία όλων των κατοίκων του χωριού, αλλά και επισκεπτών. Ο ναός είναι χτισμένος κάπου στα τέλη του 1880, ενώ η πρώτη επίσημη ενορία λειτούργησε το 1911. Τα πρώτα χρόνια λειτουργούσε και ως νεκροταφείο. Ο ρυθμός του ναού είναι Βασιλική με τρούλο, είναι χτισμένος από πέτρα με ωραία πέτρινα αγκωνάρια. Δυστυχώς εξωτερικά είναι σοβαντισμένος, ενώ εσωτερικά αναπαλαιώθηκε. Έχει όμορφες τοιχογραφίες και φαίνονται οι πέτρινες κολόνες και οι καμάρες του. Το τέμπλο του είναι ξύλινο, περίτεχνο και έχει παλιές εικόνες
Τετράδιο Εργασιών: Εργασία 3
Συζητήστε την παροιμιακή φράση σύγκρισης των δύο ναών. (Φιλιατρά Μεσσηνίας)
«΄Αγια Σωτήρα στο Μοριά κι Αγια Σοφιά στην Πόλη»
Οι κάτοικοι της περιοχής με περηφάνια διατήρησαν την παροιμιακή αυτή φράση τόσους αιώνες, επειδή καμάρωναν για την όμορφη βυζαντινή εκκλησίας τους που έμοιαζε εξωτερικά με την Αγία Σοφία. Επειδή η Αγία Σοφία ήταν μεγαλόπρεπη και πασίγνωστη όλοι καμάρωναν. Ήταν για χίλια χρόνια το κέντρο του βυζαντινού ελληνισμού. Θέλοντας οι κάτοικοι να μοιραστούν λίγη από τη δόξα της Αγίας Σοφίας παρομοίασαν την εκκλησία τους πως δεν έμοιαζε με οποιαδήποτε άλλη, αλλά με αυτό το σύμβολο του ελληνισμού. Β.Σ.Χ.
Τετράδιο Εργασιών: Εργασία 4
Αναζητώ στο περιβάλλον μου και άλλα τραγούδια, ποιήματα ή παραδόσεις που μιλούν για την Πόλη και τη Μεγάλη Εκκλησία.
29 Μαΐου 1453.
Η συγκλονιστικότερη ημέρα του νεότερου Ελληνισμού. Η Κωνσταντινούπολη, η Πόλη των πόλεων έπεσε στα χέρια των εχθρών. Τέτοια η θλίψη του Ελληνισμού, που απ' άκρον εις άκρον της Αυτοκρατορίας όλοι θρήνησαν με τον τρόπο τους την Άλωση της Ρωμανίας (Βυζαντινής Αυτοκρατορίας).
Ένα δημοτικό τραγούδι, το πιο γνωστό με τον τίτλο «της Αγια-Σοφιάς» αναφέρει τα δάκρυα των εικόνων και της Παναγίας μετά τη φοβερή είδηση για την άλωση της Πόλης.
Στην Αγιά Σοφιά αγνάντια βλέπω τα ευζωνάκια (2)
Τα ευζωνάκια τα καημένα στους πολέμους μαυρισμένα
κλέφτικο χορό χορεύουν και τ' αντίπερα αγναντεύουν.
Κι αγναντεύοντας την πόλη τραγουδούν και λένε: (2)
Τούτοι είν' οι χρυσοί της θόλοι,αχ κατακαημένη πόλη
να η μεγάλη εκκλησιά μας, πάλι θα γενεί δικιά μας.
Στην κυρά τη Δέσποινά μας πες να μη λυπάται
στις εικόνες να μη κλαίνε, τα Ευζωνάκια μας το λένε.(2)
Κι ο παπάς που 'ναι κλεισμένος μέσα στ' Αγιο Βήμα (2)
Τά Ευζωνάκια δε θ' αργήσει, νά 'βγει να τα κοινωνήσει
και σε λίγο βγαίνουν τ' Αγια μέσα σε μυρτιές και βάγια.(2) Γ.Ο.
Πηγή: http://www.paidika-tragoudia.gr/%CF%84%CE%B1-%CE%B5%CF%85%CE%B6%CF%89%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B9%CE%B1
?Ένα άλλο δημοτικό τραγούδι, ποντιακό που αποδίδει την πτώση σε προδοσία του Ιουστινιάνη δίνει την προφητεία:
Έχει χαθεί το κλειδί της Αγια-Σοφιάς που θα ανοίξει τεχνίτης από τον ουρανό. «Απ? ουρανού κλειδίν ήρθεν στης Αγια Σοφιάς την πόρτα. Χρόνους ήρθαν κι επέρασαν, καιροί ήρθαν κι εδιάβαν, ?νεαπάλθεν το κλειδίν αθές κι επέμεινεν κλειδωμένον. Θέλει απ? ουρανού μάστοραν κι από τη γην εργάτην». Β.Σ.Χ.
Σημαίνει ο Θεός σημαίνει η γη, σημαίνουν τα επουράνια
σημαίνει κι η αγιά Σοφιά
Tο μέγα Mοναστήρι με τετρακόσια σήμαντρα
κι εξήντα δυό καμπάνες, κάθε καμπάνα και παπάς
κάθε παπάς και Διάκος.
Ψάλλει ζερβά ο Bασιλιάς, δεξιά ο Πατριάρχης
κι απ΄ την πολλή την ψαλμουδιά εσειώνταν οι κολώνες
Nα μπούνε στο Xερουβικό και νάβγει ο Bασιλέας
φωνή τους ήρθε εξ ουρανού κι απ΄ Aρχαγγέλου στόμα.
Πάψατε το Xερουβικό κι ας χαμηλώσουν τ΄ άγια
παπάδες πάρτε τα ιερά κι εσείς κεριά σβηστείτε
γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει.
Mόν΄ στείλτε λόγο στη Φραγκιά να ρθούν τρία καράβια
το ΄να να πάρει το σταυρό και τ΄ άλλο το Bαγγέλιο
το τρίτο το καλύτερο την άγια Tράπεζά μας
μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας την μαγαρίσουν...
Σώπασε κυρά Δέσποινα και μην πολυδακρύζεις,
γιατί πάλι με χρόνια με καιρούς
πάλι δικά μας θάναι. Δ.Σ. & Α.Π. & Β.Σ.Χ.
Πηγή: http://www.matia.gr/7/78/7805/7805_1_8_1.html
