Τάξη Ε΄, Έθιμα του χωριού μου και της πατρίδας μου
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι το σήμερα παραμένει σφιχταγκαλιασμένο με το χτες. Το σύνολο του παρελθόντος είναι πάντοτε εν ζωή και εν λειτουργία μέσα στο παρόν, ακόμη και αν εμείς σήμερα δεν το θυμόμαστε πια. Και όμως η γνωριμία μας με το παρελθόν, η επαφή με τις ρίζες μας αποτελεί τη βάση για το μέλλον..
Ζούμε σε καιρούς που χαρακτηρίζονται από το άγχος, την αστάθεια, την κρίση των αξιών, τις επιφανειακές ανθρώπινες σχέσεις και τη μοναξιά. Καιροί απρόσωποι θα ισχυριστώ όπου ο άνθρωπος χάνεται στην ανωνυμία και τη γεωμετρική μονοτονία της πόλης και ζει σε γυμνό και ανιαρό περιβάλλον που κάθε άλλο παρά ανθρώπινο είναι.
Τα ήθη και έθιμα, οι δοξασίες, οι προλήψεις, οι θρύλοι και οι παραδόσεις ενός λαού συνθέτουν την αρμονική κοινωνική του ζωή. Επιπρόσθετα αντικαθρεφτίζουν και απεικονίζουν την ιδιορρυθμία του φυσικού και συναισθηματικού του κόσμου και σε κάποιο βαθμό χαρακτηρίζουν και φανερώνουν το δείκτη της ευφυΐας του. Τα έθιμα είναι η ομοιόμορφη τήρηση μιας συνήθειας που δεν επιβάλλεται από ρητές εντολές και διακρίνονται σε τοπικά, εθνικά και παγκόσμια. Επειδή ωστόσο τα έθιμα καθορίζονται ως ένα σημείο από τη λαϊκή παράδοση, πρέπει να τονιστεί ότι η παράδοση, δεν είναι κάτι το στατικό, κάτι που λιμνάζει. Η παράδοση είναι στοιχείο ζωής και ακολουθεί τους νόμους της, που διαιωνιζόμενο μέσα στο παρελθόν, στο χτες γίνεται σήμερα και γονιμοποιεί το αύριο και επί πλέον ότι παράδοση είναι η πιστοποίηση της ταυτότητας κάθε λαού.
Όλοι οι λαοί της γης έχουν να παρουσιάσουν την ιστορική τους ταυτότητα και ζουν σύμφωνα με τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα τους. Ο ελληνικός λαός περισσότερο από κάθε άλλο, είναι εκείνος που παρά τις εκούσιες ή ακούσιες μεταναστεύσεις, τους αποικισμούς και εποικισμούς, τις επιδρομές, υποδουλώσεις και επιμειξίες, συνεχίζει να ζει με τους κληρονομημένους τρόπους ζωής.
Χαρακτηριστικά ο Ίωνας Δραγούμης αναφέρει:
«Πήγαινε λοιπόν στα δημοτικά τραγούδια, στη δημοτική τέχνη και στη χωριάτικη και τη λαϊκή ζωή για να βρεις τη γλώσσα σου και την ψυχή σου, και με αυτά τα εφόδια αν έχεις μέσα σου ορμή και τόλμη, θα πλάσεις ό,τι θέλεις, παράδοση και πολιτισμό, αλήθεια και φιλοσοφία και εγώ θα προσθέσω και ανάπτυξη και οικονομική ευημερία.
Πηγή
http://www.poths1991.gr/thrace/customs-traditions/85-2011-07-11-10-48-14
Έθιμα της Αποκριάς τότε και ?. σήμερα
Οι Απόκριες ξεκινούν με το άνοιγμα του Τριωδίου που διαρκεί τρεις εβδομάδες. Την πρώτη εβδομάδα την ονομάζουν απόλυτη και τρώνε ό,τι θέλουν. Τη δεύτερη εβδομάδα τρώνε πολλά χοιρινά. Η Τρίτη εβδομάδα είναι της Τυρινής και τρώνε μόνο φαγητά με τυριά. Συνήθως τρώγανε παλιά γκόκες. Τότε τα παιδιά μασκαρεύονταν με μαύρες φανέλες, σεντόνια, έβαζαν τα ρούχα τους ανάποδα και βάφονταν με μουντζούρα. Τα παιδιά μεταμφιεσμένα μαζεύονταν σε παρέες και πήγαιναν σε σπίτια, όπου τους κερνούσαν μεζέδες, κρασί και χόρευαν. Σε κάθε γειτονιά συγκεντρώνονταν αγόρια και κορίτσια και γειτόνοι άναβαν φωτιές και γύρω από αυτές γλεντούσαν και χόρευαν. Την Καθαρή Δευτέρα φτιάχνανε χαρταετούς από εφημερίδες και τους πετούσαν όλη μέρα. Τρώγανε νηστήσιμα, γιατί άρχιζε η Μ. Σαρακοστή. Των Αγίων Θεοδώρων οι χωριανοί πήγαιναν το πρωί στην εκκλησία και το απόγευμα γλεντούσαν στο προαύλιο της εκκλησίας. Ανάβανε φωτιές, ψήνανε ψωμί στα κάρβουνα, το άλειφαν με λάδι και το έτρωγαν μαζί με ελιές. Συχνά η διασκέδαση κρατούσε ως τις πρωινές ώρες.
Στις μέρες μας κάθε Καθαρά Δευτέρα γίνεται μεγάλο και οργανωμένο καρναβάλι στο χωριό μου. Με αυτό κλείνει η περίοδος της Αποκριάς και ξεκινά η Μ. Σαρακοστή. Στο καρναβάλι ντυνόμαστε με ωραίες στολές και παίρνουμε μέρος στη παρέλαση που κάνουν τα άρματα στους κεντρικούς δρόμους. Εμείς πάνω στο άρμα κάνουμε αστεία και πετάμε σερπαντίνες και καραμέλες. Στο τέλος μικροί και μεγάλοι χορεύουν το γαϊτανάκι και άλλους παραδοσιακούς χορούς. Φέτος θα παίξουμε το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού στο προαύλιο του σχολείου μας.
Έθιμα του Πάσχα
Οι άνθρωποι για να προετοιμαστούν για το Πάσχα νήστευαν 50 ημέρες. Τη Μ. Εβδομάδα δεν έτρωγαν ούτε λάδι. Επίσης τη Μ. Εβδομάδα καθάριζαν τα σπίτια, έφτιαχναν κουλουράκια ή δίπλες και έβαφαν κόκκινα αυτά τη Μ Πέμπτη ή το Μ. Σάββατο το πρωί. Τα κόκκινα αυγά συμβόλιζαν την Ανάσταση του Χριστού. Ανήμερα της Ανάστασης οι οικογένειες μαζεύονταν στο πατρικό σπίτι και έτρωγαν το σουβλιστό αρνί. Τσούγκριζαν τα αυγά. Μάλιστα έλεγαν ότι οποιανού το αυγό δεν έσπαγε, ο Χριστός θα του έδινε δύναμη όλο το χρόνο. Στη συνέχεια στήνανε το χορό. Το απόγευμα στην πλατεία γινόταν μεγάλο γλέντι που κρατούσε τρεις μέρες.
Έθιμα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς
Περιμένοντας τη γιορτή των Χριστουγέννων οι άνθρωποι νηστεύανε για σαράντα μέρες. Την τελευταία εβδομάδα δεν έτρωγαν ούτε λάδι. Την παραμονή ετοιμάζανε τα Χριστόψωμα και τα παιδιά έβγαιναν για τα κάλαντα. Τους φίλευαν καρύδια, σταφίδες και μουσταλευριά. Το στόλισμα των σπιτιών πολύ παλιά, πριν έρθει η συνήθεια του χριστουγεννιάτικου δέντρου ήταν το άσπρισμα του τζακιού. Ανήμερα τα Χριστούγεννα έτρωγαν κοτόσουπα με πιλάφι.
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οι νοικοκυρές ετοίμαζαν καλιχέρες. Το κάνανε φραντζολάκι και βάζανε μέσα το φλουρί. Αυτός που έβρισκε το φλουρί ? θα είχε υγεία όλο το χρόνο και το φύλαγε στο εικονοστάσι του σπιτιού μέχρι την επόμενη πρωτοχρονιά.
Κων/νος Κόλλιας, Ε΄ τάξη
